فلسفه و رسانه

رسانه؛واسطه تجربه انسان با جهان نوین

اطلاعات تجربه است: دگرگونی ادراک ما از جهان

عصر ما عصر اطلاعات و انفجار اطلاعات است؛ ما از همه جهات به فناوری های ارتباطی نوین که بنیاد رسانه های جدید هستند وابسته هستیم.
آریا یونسی

آریا یونسی

رسانه نگار/ پژوهشگر و دانشجوی دکترای فلسفه/ یادداشت نویس: ایبنا، امتیاز، منهای فوتبال/ دبیرداخلی نشریات تخصصی اسفار و پژوهشهای مابعدالطبیعی/ نویسنده کتابهای فخر رازی، ماخذشناسی آثار علامه طباطبایی

فناوری های نوین چنان جهان را کوچک و در دسترس کرده اند که سفر به اقصی نقاط جهان در چند ساعت ممکن شده است و کوچکترین اتفاقی در آن طرف دنیا به سرعت مخابره می شود. از این رو است که مارشال مک لوهان جهان را به دهکده جهانی تعبیر کرده است. چنین جهانی به گونه ای دیگر تجربه و ادراک می شود؛ به بیانی دیگر، اگر در جهان پیش از فناوری های نوین تجربه جهان از طریق حواس پنجگانه انجام می شد اکنون فناوری های نوین دگرگونی های بنیادینی شکل داده اند. دوربین و صفحات نمایش چشم را گسترش می دهد و میکروفون و پخش کننده های صدا گوش را گسترش می دهند. در چنین حالتی تجربه دیدن دگرگون می شود.

بودریار نکته ای را به این موقعیت اضافه می کند: «اطلاعات تجربه است.» در واقع ما با اطلاعات است که جهان را تجربه می کنیم. تجربه امروزی ما از رخدادهای پیرامون مان نه به طور مستقیم بلکه از طریق شبکه پیچیده ای از رسانه ها است که شکل می گیرد. در واقع، مواجهه ما با جهان از طریق رسانه است. وقتی رخدادی در جهان اتفاق می افتد، مثلا یک جنگ در کشوری دور، یا یک حمله انتحاری، یا هر رخداد توجه برانگیز دیگری، شبکه ای از رسانه ها اطلاعاتی به ما می دهند که ما این رخداد را تجربه می کنیم. تلویزیون و رسانه های تصویری فیلم های آن را به ما نشان می دهد و ما تجربه ای تصویری از چیزی که رخ داده است خواهیم داشت؛ روزنامه ها و پایگاه های خبری روایت ها، شنیده ها، گزارش ها و عکس های خبری را به ما می رسانند و از این جهت ما با مجموعه ای از روایت ها مواجه می شویم که تجربه ما را معنادار می کنند؛ و به همین ترتیب. چنین تجربه ای که به گونه غالب تجارب ما تبدیل شده است از طریق اطلاعات است و فناوری های نوین واسطه میان ذهن ما و رخداد بیرونی هستند.

این یک نکته است که ما باید بدانیم که شیوه تجربه ما از جهان متحول شده است و رسانه ها بین ذهن تجربه گر و رخداد بیرونی واسطه شده اند. با این وصف می توان برخی از معضلات مبتلا به بشر امروزی را نیز روشن کرد؛ برای نمونه می توان تبیین کرد که اطلاعات گمراه کننده یا نادرست چرا به پدیده شایعی تبدیل شده اند. اگر رسانه و اطلاعاتی که به ما می دهد واسطه تجربه و ادراک ما باشد اگر رسانه اطلاعات نادرست یا گمراه کننده ای به مخاطب داده شود او تجربه ای متفاوت از وقتی خواهد داشت که اطلاعات دقیق و درست کسب کرده است. اما موضوع این جا است که مخاطب از طریق رسانه به رخداد دسترسی دارد و نمی تواند خود به راحتی اطلاعات را صحت سنجی کند، از این رو باید خود را در معرض اطلاعات متنوع و منابع متنوع قرار دهد تا از قبل آنها تجربه ای نزدیک به واقع پیدا کند. در هر صورت، وساطت رسانه باعث می شود که اطلاعات گمراه کننده بتواند همچون اطلاعات دقیق و درست عمل کند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا